Kiedy należy podpisać intercyzę małżeńską – przed czy po ślubie?

Kwestia ustroju majątkowego małżeńskiego, która może być regulowana przez umowę majątkową małżeńską (potocznie zwaną intercyzą), budzi wiele wątpliwości zarówno wśród osób planujących zawarcie związku małżeńskiego, jak i tych, które już w nim pozostają. W niniejszym opracowaniu przedstawimy informacje dotyczące intercyzy, jej rodzajów oraz okoliczności, które warto rozważyć przy jej zawieraniu. Zrozumienie istoty umowy majątkowej małżeńskiej oraz jej konsekwencji jest kluczowe dla świadomego podejmowania decyzji dotyczących zabezpieczenia swoich interesów majątkowych w ramach związku małżeńskiego.

Co to jest intercyza małżeńska?

W Polsce domyślnym ustrojem majątkowym jest małżeńska wspólnota majątkowa. Powyższe reguluje art. 31 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkową obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

Wspólność ustawowa, kreuje nam sytuację, w której nabyte przedmioty majątkowe po zawarciu związku małżeńskiego stają się wspólną własnością małżonków. Ten rodzaj ustroju majątkowego, oznacza m. in., że gromadzone w czasie małżeństwa przedmioty czy osiągane dochody - co do zasady automatycznie stają się częścią wspólnego majątku.

Przepisy prawa dopuszczają jednak możliwości, które pozwalają na zmianę powyższego stanu rzeczy.

W sytuacji, gdy małżonkowie, bądź przyszli małżonkowie chcą zmienić wskazany w ustawie ustrój majątkowy, naprzeciw wychodzi im art. 47 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który wskazuje na możliwość: rozszerzenia, ograniczenia wspólności ustawowej, bądź też ustanowienia rozdzielności majątkowej lub ustanowienia rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Wobec powyższego, potocznie stosowane określenie „intercyza” odnosi się do umowy majątkowej małżeńskiej, której zawarcie dopuszcza art. 47 § 1 k.r.o. Choć brzmi enigmatycznie, jej celem jest precyzyjne uregulowanie wzajemnych stosunków majątkowych małżonków, wykraczając poza ogólne zasady wynikające z ustawy. Umowa ta umożliwia indywidualne określenie zakresu wspólności majątkowej oraz, co istotne, wprowadzenie rozdzielności majątkowej. Dzięki temu małżonkowie mogą zabezpieczyć składniki majątkowe, króle nabyli przed zawarciem związku małżeńskiego, jak i te nabyte w jego trakcie.

Czy możliwym jest sporządzenie intercyzy w trakcie małżeństwa?

Często wśród osób, które zawarły już związek małżeński pojawia się pytanie, czy można uregulować swoje stosunki majątkowe poprzez zawarcie intercyzy. Pytanie to jest szczególnie istotne w sytuacjach, gdy dochodzi do istotnych zmian w sytuacji majątkowej jednego lub obojga małżonków na przykład w przypadku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, czy też w przypadku problemów finansowych jednego z małżonków.

Odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca.

Polskie prawo dopuszcza możliwość zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej w dowolnym momencie trwania związku małżeńskiego. Oznacza to, że małżonkowie mogą w każdej chwili zdecydować się na zmianę dotychczasowego ustroju majątkowego i dostosować go do swoich aktualnych potrzeb.

Należy jednak podkreślić, że polskie prawo nie dopuszcza nadania umowie majątkowej mocy wstecznej. Intercyza zawarta w trakcie trwania małżeństwa będzie obowiązywać od momentu jej zawarcia i ani chwili wcześniej. Jedynie Sąd uprawniony jest do orzeczenia rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, a więc z datą wsteczną. Dzieje się to jednak jedynie w sytuacjach wyjątkowych.

Intercyza a rozwód i podział majątku

Zawarta intercyza może znacznie usprawnić proces związany z rozwodem i podziałem majątku byłych małżonków. Poprzez precyzyjne określenie zakresu wspólności majątkowej oraz wyodrębnieni majątku osobistego każdego z małżonków, strony umowy znacząco wpływają na przebieg ewentualnego postępowania sądowego.

W sytuacji, gdy małżonkowie zawarli umowę majątkową ograniczającą wspólność ustawową lub wprowadzającą rozdzielności majątkową, zakres majątku podlegającego podziałowi przez Sądu ulega ograniczeniu. Dzięki termu postępowanie może przebiegać sprawniej, a ryzyko sporów dotyczących podziału majątku jest mniejsze.

Rozdzielność majątkowa a intercyza

Rozdzielność majątkowa a intercyza to terminy, które bywają mylone lub używane zamiennie, choć mają nieco inne znaczenie.

Określenie Intercyza to termin, który w prawie znany jest jako umowa majątkowa, którą zawierają małżonkowie (lub przyszli małżonkowie), aby określić ich ustrój majątkowy.

Rozdzielność majątkowa to jeden z efektów mogący powstać w wyniku takiej umowy – oznacza, że każdy z małżonków posiada swój odrębny majątek osobisty, do którego wchodzić będą m.in. dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę, czy inne składniki majątkowe nabywane w trakcie małżeństwa, które w przypadku wspólności ustawowej wchodziłyby do majątku wspólnego.

Jaki jest koszt sporządzenia intercyzy?

Koszt sporządzenia umowy majątkowej zawartej po zawarciu związku małżeńskiego może różnić się od kosztów sporządzenia umowy majątkowej zawartej przed ślubem. Zazwyczaj umowy zawierane po ślubie są bardziej złożone, ponieważ małżonkowie mają już wspólny majątek, który wymaga szczegółowego uregulowania.

Koszt sporządzenia umowy majątkowej jest kwestią indywidualną zależy od wielu czynników takich jak: wartość majątku, złożoność zawieranej umowy i stawek obowiązujących w danej kancelarii.

Adwokat specjalizujący się w prawie rodzinnym w Toruniu może wspomóc Państwa w zawieraniu umowy majątkowej małżeńskiej, dostosowując jej treść do indywidualnych potrzeb każdej ze stron.

PODSUMOWANIE

Podsumowując, intercyza to wartościowe narzędzie prawne, które pozwala małżonkom zabezpieczyć swoje interesy oraz uniknąć potencjalnych sporów w przyszłości.

Decyzja o zawarciu intercyzy i wybór momentu jej podpisania to kwestie indywidualne i powinna być podjęta świadomie, po dokładnym rozważeniu wszystkich za i przeciw oraz po konsultacji z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym.